Voortplanting

Levende wezens

De magie en het mysterie van geboorte hebben me van kinds af aan altijd beziggehouden.

Als vijfjarige ging ik met mijn overbuurman, die veeverloskundige was, mee naar boerderijen. De eerste keer dat ik een geboorte meemaakte was toen hij bij een schaap een lammetje eruit ‘toverde’. Tot halverwege de middelbare school ging ik met hem mee en vele malen heb ik hem aan het werk gezien. Wat mij het meest is bijgebleven, is dat deze grove, en norse man, tegenover dieren die in nood en angst verkeerden en daardoor niet de gemakkelijkste patiënten waren, altijd daadkrachtig, respectvol en zorgzaam bleef. Een voorbeeld dat me mijn leven lang bijgebleven is.

Ook ging ik wel met mijn moeder op kraamvisite bij een vriendin of een zusje van haar en dan ving ik stukjes gesprek op over de bevalling. Het leek me allemaal erg geheimzinnig en een beetje spannend. Als ik dan in de wieg keek, probeerde ik erachter te komen of ik aanwijzingen kon vinden die iets van dat geheimzinnige konden verklaren. Ik dacht toen dat een baby uit de navel kwam, want waar zou een navel anders voor kunnen dienen?

Inmiddels wist ik wel dat baby’s in de buik van moeders groeiden, maar niet hoe ze er in erin en dan weer eruit kwamen. De connectie met de boerderijdieren maakte ik nog niet.

Onze tuinman liet me zien waarop je moest letten om te weten of een plant of bloembol nog vitaal was, nadat het een seizoen in rust was geweest. Ik vond het heerlijk om met hem op te trekken en te leren over hoe planten leven.

Op de middelbare school kregen we biologielessen over hoe gewassen en dieren zich voortplanten en tenslotte ook hoe dat bij mensen gaat.
Ineens zag ik wél het verband tussen al die verschillende levende wezens. Hoe doet ieder wezen dat, de verbinding tussen zichzelf en de ander aangaan en gehoor geven aan de drang voort te willen bestaan en het leven door te willen, te moeten geven? Wat zijn de voorwaarden om dit voor elkaar te krijgen? Hoewel er tussen al die levende wezens heel veel variatie is, zijn er vooral veel overeenkomsten. Zo heeft een plant net zo goed mannelijk zaad, de stuifmeelkorrels, en vrouwelijke eicellen in de stamper die na versmelting tot een vrucht uitgroeien en nakomelingen geven.

Bij veel dieren en bij mensen is er mannelijke en vrouwelijke inbreng nodig om voort te kunnen bestaan. Bij planten zijn dat de insecten, wind, water, zon en aarde, in de juiste verhoudingen. Bij dieren en mensen is dat eigenlijk niet anders, want als er iets in de omstandigheden niet klopt dan zal het doorgeven van leven veel moeilijker of onmogelijk worden. Zo zal bijvoorbeeld een dier in gevangenschap zich meestal minder goed voortplanten dan in een natuurlijke omgeving. En zal bij een mens met veel stress minder makkelijk een zwangerschap ontstaan. Ook is er een plek nodig waarin het nieuwe leven zich kan ontwikkelen. Bij de mens is dat de baarmoeder, bij planten en dieren is dat de aarde, het water of een deel van het lichaam waarbinnen de nieuwkomer zich kan ontwikkelen.

Opvallend vond ik de overeenkomsten tussen mensen en dieren. In het embryonale stadium van onze ontwikkeling is er geen onderscheid te zien tussen de embryo’s van mensen of dieren. Zo hebben mensen in dat stadium ook een tijdje kieuwen en een staartje net als dierenembryo’s, Daaraan is te zien dat oorspronkelijk het eerste leven op aarde in water is ontstaan. Na de bevruchting is het bij mensen de vrouw die in de baarmoeder de groei mogelijk maakt, maar bij sommige dieren, zoals het zeepaardje en de vroedmeesterpad, zorgen de mannetjes dat de bevruchte eitjes zich verder kunnen ontwikkelen.
De variaties en overeenkomsten zijn groot.

Hoe meer ik leerde, hoe meer bijzonder ik het vond. Ik begon me te realiseren dat zich in de natuur een enorme bezielde levenskracht bevindt die dit allemaal maar mogelijk maakt. Dierenarts of vroedvrouw worden was voor mij daarom een logische keuze om dit bijzondere van beginnend leven van nabij mee te kunnen maken.